Wymiana pokrycia dachowego i rynien - na co zwracać uwagę?

Wprawdzie obecnie większość pokryć dachowych gwarantuje nawet kilkudziesięcioletnią trwałość, to te układane dawniej zwykle po kilkunastu latach wymagają naprawy. W tym czasie w dachu mogą pojawić się drobne nieszczelności, przecieki deszczu czy wwiewanie wiatru albo nawet śniegu pod połać. Najlepiej w porę te usterki zauważyć i je naprawić. Jeśli jednak pokrycie jest zniszczone na dużej powierzchni, trzeba je wymienić na nowe.

Wymiana pokrycia dachowego i rynien - na co zwracać uwagę?

Z artykułu dowiesz się:

  • Dlaczego pokrycie dachu wymaga wymiany?
  • Jakie formalności są wymagane przy wymianie pokrycia?
  • Jak przeprowadzić wymianę pokrycia na nowe?
  • Jak wybrać dekarzy?
  • Na co zwracać uwagę podczas wykonywania nowego dachu?
  • Dlaczego warto wykonać ocieplenie połaci?
  • Na co uważać podczas naprawy lub wymiany rynien?

Zwykle usterki na dachu pojawiają się miejscowo i zauważamy je w porze jesiennych deszczów lub zimą. Niestety, nie jest to najkorzystniejszy czas na prace na dachu, lepiej więc co kilka lat zrobić przegląd stanu technicznego pokrycia, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w zimniejszych porach roku. Najlepiej zlecić to dekarzowi, który dach układał.

W przypadku drobnych usterek, na ogół da się je usunąć bez konieczności wymiany całego dachu. Do naprawy bardzo dobrze nadają się pokrycia bitumiczne, np. gonty. Niewielkie nieszczelności można uzupełniać specjalistycznymi powłokami uszczelniającymi. Stosunkowo łatwo można też wymienić pękniętą dachówkę, choć dobranie obecnie produkowanego zamiennika o identycznym kształcie może nie być proste. Nieco trudniej będzie z pokryciem z blachy. Jeżeli jest szczelne, a jedynie wyblakło od słońca, warto je oczyścić i pomalować odpowiednią farbą. Jeśli natomiast blacha koroduje i przecieka - trzeba ją zastąpić nowym pokryciem.

Nieszczelności w pokryciu oznaczają zwykle nie tylko zawilgocenie ocieplenia połaci i drewnianych elementów konstrukcji, ale również zacieki na suficie najwyższej kondygnacji. Zawilgocone drewno atakują grzyby, a termoizolacja przestaje być skuteczna. Deszcz lub śnieg mogą być nawiewane pod pokrycie właśnie przez pęknięcie dachówki czy skorodowaną blachę. Wówczas jedyną barierą dla wody jest podkład, dlatego ważne jest by także on był w dobrym stanie.

Często remont dachu obejmuje nie tylko wymianę pokrycia ale również podkładu i izolacji dachu
Często remont dachu obejmuje nie tylko wymianę pokrycia ale również podkładu i izolacji dachu. (fot. z lewej: Ruukki, fot. z prawej: CB)

Poza przeciekami częstym problemem jest osłabienie elementów więźby dachowej na skutek działania owadów i grzybów. Zdarza się też, że krokwie nie wytrzymują obciążenia, gdy położono zbyt ciężkie pokrycie. W takiej sytuacji konstruktor może zalecić wymianę ugiętego elementu na nowy (o właściwej nośności), lub wzmocnienie go obustronnymi nakładkami z desek, sklejki lub stalowych płaskowników.

W razie wątpliwości - warto skonsultować się z mykologiem budownictwa, który oceni stan konstrukcji i zaproponuje zastosowanie odpowiednich środków chemicznych, specjalnych nagrzewnic (podgrzanie całego poddasza do ok. 50°C niszczy larwy owadów) czy ociosanie i wzmocnienie albo wymianę porażonych elementów. Jeśli elementy więźby widoczne są od strony nieużytkowanego strychu, możliwa jest ich naprawa przed usunięciem pokrycia. W skrajnych przypadkach może się okazać, że cała więźba wymaga wymiany.

NAPRAWA DACHU - NIEZBĘDNE FORMALNOŚCI

Usuwanie drobnych przecieków lub czyszczenie dachówek nie wymaga żadnych formalności. Zamiar wymiany pokrycia dachowego czy naprawy więźby dachowej należy jednak zgłosić do starostwa powiatowego. Zgłoszenie powinno zawierać opis rodzaju, zakresu i sposobu przeprowadzania robót oraz termin ich rozpoczęcia. Niezbędne jest też oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Do prac remontowych można przystąpić po 30 dniach od daty zgłoszenia, pod warunkiem, że starosta nie wniesie sprzeciwu.

WYMIANA POKRYCIA NA NOWE

Jeżeli okaże się, że miejscowe naprawy dachu nie gwarantują już szczelności lub pokrycie po prostu przestało pasować do odnowionej, ocieplonej elewacji, trzeba je wymienić. Zanim podejmiemy takie decyzje, powinniśmy poprosić o pomoc konstruktora, który sprawdzi stan więźby dachowej i dobierze nowe pokrycie.

Układanie blach na dachu
Na dachach o prostych kształtach bez trudu można ułożyć każdy rodzaj pokrycia, również te w dużych arkuszach, np. blachodachówki, blachy trapezowe czy płaskie na rąbek stojący. (fot. Blachy Pruszyński)

Najmniej kłopotliwa jest wymiana pokrycia na takie samo bądź lżejsze, bo nie ma problemu z dodatkowym obciążeniem. Stan więźby musi być jednak dobry. Trzeba też zwrócić uwagę na izolacje - w starych domach może nie być ich wcale, mogą być niewystarczające lub być w złym stanie.

W wielu remontowanych domach możliwa jest również wymiana pokrycia na cięższe, ale taka decyzja bezwzględnie wymaga konsultacji z konstruktorem. Oceni on, czy jest to dopuszczalne i ewentualne zaproponuje sposoby wzmocnienia więźby, np. przez zastosowanie dodatkowych podpór pod krokwie i jętki.

Jeżeli stara konstrukcja jest w złym stanie, wzmocnienia nie wystarczą. Wówczas konieczna jest wymiana elementów na nowe. Ich przekrój i rozmieszczenie także powinien zaplanować konstruktor.

Więźba dachowa
W przypadku przebudowy dachu lub wymiany pokrycia na nowe może być konieczna wymiana więźby. (fot. Wiązary Burkietowicz)
Pokrycie dachowe przed wymianą i po wymianie na nowe
Najmniej kłopotliwa jest wymiana pokrycia na dokładnie takie samo, ewentualnie inne o podobnym ciężarze. (fot. Ahi Roofing)

WYMIANA POKRYCIA DACHOWEGO A WYBÓR DEKARZY

Rzadko dekarze są uniwersalni i znają się na specyfice układania każdego pokrycia. Zdarza się jednak, że podejmują się pracy przy materiale, z którym nie mają doświadczenia. W efekcie może się okazać, że dach będzie niewłaściwie wykonany. Szczególnie narażone na niedoróbki są załamania połaci, kosze, obróbki komina. Wybierając ekipę, warto upewnić się, że ma doświadczenie w układaniu zaplanowanego pokrycia.

Układanie pokrycia dachowego
Wybierając wykonawców, warto upewnić się, że mają doświadczenie w układaniu wybranego pokrycia. (fot. Wienerberger)

WYKONANIE NOWEGO DACHU

Jeśli nie można wykorzystać starych elementów, dach trzeba w całości zdemontować i postawić nowy. Wówczas prace przebiegają tak samo jak w przypadku nowego domu. Konstrukcja dachu powinna być zaprojektowana jako odporna na obciążenia śniegiem, wiatrem, pokryciem i innymi warstwami dachu oraz obciążenia montażowe. Jeśli to konieczne, dach się ociepla i zabezpiecza membranami - wiatroizolacją i paroizolacją. Pokrycie ma zapewniać szczelność dachu i trwałość na wiele lat, a obróbki blacharskie odprowadzać wodę opadową zebraną przez jego dużą powierzchnię.

Wszystkie te elementy są ogromnie istotne, nawet drobny błąd popełniony na dowolnym etapie wnoszenia dachu może prowadzić do koniecznych napraw. Znalezienie wykonawców wykonujących poprawki dachu jest bardzo trudne. Na ogół dekarze wolą wykonywać zlecenia od początku, a nie poprawiać po poprzednikach.

OCIEPLENIE POŁACI

Podczas modernizacji dachu ważne jest odpowiednie jego ocieplenie. Niewystarczająca jego grubość będzie powodować zimą wychładzanie się poddasza, latem - szybkie nagrzewanie i bardzo wysoką temperaturę we wnętrzach na tej kondygnacji.

Dach można ocieplić na dwa sposoby - umieszczając termoizolację między krokwiami lub nakrokwiowo. W pierwszym wariancie nie da się ułożyć ocieplenia wyłącznie w grubości krokwi, ponieważ taka termoizolacja będzie zbyt cienka. Konieczne jest wykonanie dodatkowej podkonstrukcji (mocowanej od strony poddasza), którą wypełnia się wełną mineralną. Sposób ten praktykuje się gdy nie demontuje się pokrycia. Ma on istotną wadę - obniża wysokość pomieszczenia a o grubość ocieplenia, co jest szczególnie kłopotliwe na niskich poddaszach.

Drugi sposób to ułożenie ocieplenia nakrokwiowo. Wymaga on jednak demontażu pokrycia dachu, stosowany jest więc tylko przy jego wymianie. Najczęściej stosuje się twarde płyty z wełny mineralnej lub płyty poliuretanowe (z pianki).

Ocieplanie poddasza
Solidne ocieplenie poddasza to konieczność, jeśli ma ono być użytkowe. (fot. Isover)

NAPRAWA LUB WYMIANA RYNIEN

Niefachowy montaż, zaniedbania eksploatacji, obciążanie śniegiem czy silne wiatry sprawiają, że z czasem rynny wymagają naprawy lub wymiany. Ich uszkodzeń nie wolno bagatelizować. Woda, która spływa na ściany - może zniszczyć elewację, a nawet przyczynić się do rozwoju pleśni i innych grzybów wewnątrz domu. Zamarzanie zawilgoconych elementów budynku prowadzi do ich uszkodzenia. Zakres robót zależy od rodzaju uszkodzeń.

Doraźne naprawy pęknięć i nieszczelności można wykonać przy użyciu opasek zaciskowych z podkładką gumową, taśmy klejącej lub przyklejanych nakładek. Orynnowanie ze stali ocynkowanej, miedzi czy cynkowo-tytanowe można naprawić metodą lutowania.

Jeśli wymiany wymaga większy fragment orynnowania, może być problem z dopasowaniem elementów. Wówczas wymienia się tylko pojedynczy ciąg rynien wzdłuż jednej połaci, a w orynnowaniu otokowym wstawia nowy odcinek i oddzielne odprowadzenie rurami spustowymi.

Rury spustowe
Wymiana samych rur spustowych nie jest kłopotliwa - jeśli nie znajdzie się oryginalnych elementów, można zastosować rury o nieco większej średnicy. (fot. Plannja)

Skorodowanego orynnowania z reguły nie opłaca się naprawiać i trzeba wymienić cały system. Może to być jednak trudne, jeśli rynhaki zamocowane są pod pokryciem dachowym, zaś nowych nie ma do czego przytwierdzić, bo na dachu brak deski okapowej. Wtedy najprościej znaleźć rynny, których profil pasuje do istniejących uchwytów. Jeśli zaś i te są zardzewiałe, należy zdemontować pokrycie w pasie przyokapowym, założyć deskę okapową i osłonić ją nadrynnowym pasem z blachy powlekanej, następnie zamocować nowe rynhaki i rynny.

Jeżeli w starym systemie nie było problemów ze spływaniem wody, w nowym nie trzeba zmieniać przekrojów ani rozmieszczenia rynien i rur spustowych. Jeśli były z tym kłopoty lub chcemy gdzie indziej zlokalizować spusty, należy pamiętać o korekcie spadków rynien i wykonać je tak, by zapewnić szybkie odprowadzanie wody. Dobór wymiarów elementów ułatwią tabele w katalogach producentów (na ich podstawie dobiera się rynny do powierzchni odwadnianej połaci i ustala rozmieszczenie rur spustowych), jednak warto to zlecić dekarzowi, który również rynny zamontuje.

WYMIANA CZĘŚCI ORYNNOWANIA I OBRÓBEK BLACHARSKICH

Zastąpienie samych obróbek blacharskich nowymi jest niewielkim przedsięwzięciem. Jeśli uszkodzone są rynny lub rury spustowe, to należy założyć wyroby z takiego samego materiału, najlepiej systemu producenta poprzednich. Będziemy mieli pewność, że po zamontowaniu wszystkie elementy - nowe i stare - będą do siebie pasowały. W przypadku naprawy albo wymiany obróbek blacharskich, na ogół dobiera się je do danego fragmentu dachu.

Obróbki blacharskie w postaci pasa podrynnowego i nadrynnowego powinny umożliwiać odkształcanie się materiałów, z których są wykonane. Przy ułożeniu tych elementów na sztywno, z dużych fragmentów, pod wpływem znacznego wahania temperatury, mogą się one deformować. To skutek ich wysokiej podatności na odkształcanie.

Rynny
Rynny mogą mieć przekrój okrągły (zdjęcie po lewej) lub prostokątny (zdjęcie po prawej), bardziej pasujący do prostej architektury budynku i nowoczesnej elewacji. (fot. Galeco)

MONTAŻ NOWYCH RYNIEN

Jeśli stary system rynnowy jest bardzo zniszczony, trzeba go zdemontować i założyć nowy. Rynny muszą być zamontowane z właściwym spadkiem, by woda się nie przelewała, co zdarza się w narożach budynku. Ponadto powinny mieć odpowiednią sztywność, by zsuwający się z dachu śnieg ich nie uszkodził.

Należy również zadbać o właściwy zakład ich długich fragmentów, uwzględniający kompensację, a także odkształcalność pod wpływem niskiej i wysokiej temperatury. Konieczne są też pasy nadrynnowy i podrynnowy oraz rury spustowe. Łączniki mają być przytwierdzone do warstwy nośnej muru i dostosowane do jego rodzaju (bloczki lub pustaki). Najczęstszym błędem jest mocowania przelotek do rur spustowych w warstwie styropianu, co nie zapewnia stabilnego łączenia. W rynnach i rurach spustowych warto zainstalować system przeciwoblodzeniowy.

Montowanie nowych rynien
Wymieniając pokrycie montuje się też nowe rynny. (fot. Ruukki)

Joanna Dąbrowska
fot. otwierająca: Blachotrapez

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT